Alles over levensverzekeringen

Wat is een levensverzekering?

Leven of dood

Met een levensverzekering spreekt u met de verzekeraar af dat die één of meer bedragen uitkeert als zich een bepaalde gebeurtenis voordoet. Daarvoor betaalt u premie. Die gebeurtenis hangt af van het leven of de dood van één of meer personen.

Verzekeringnemer, verzekerde, verzekerd bedrag, begunstigde

Wij noemen u, degene die de verzekering afsluit, de verzekeringnemer. De persoon van wiens leven uw verzekering afhankelijk is, noemen wij de verzekerde. Het bedrag dat wij uitkeren, noemen wij het verzekerde bedrag. Degene aan wie wij uitkeren, noemen wij de begunstigde.

Uitkering

Of en wanneer een levensverzekering tot uitkering komt, is afhankelijk van wat u heeft afgesproken met de verzekeraar. Een levensverzekering kan tot uitkering komen als:

1. de verzekerde in leven is op een afgesproken datum, en/of
2. de verzekerde overlijdt in een afgesproken periode, en/of
3. uw verzekering de einddatum bereikt.

Bedrag ineens of periodiek

Een levensverzekering kan een bedrag ineens uitkeren, maar ook een periodiek bedrag.

Polis en voorwaarden

Alle afspraken over uw levensverzekering vindt u in uw polis en de voorwaarden. Voor uw verzekering gelden altijd algemene voorwaarden. Hierin staan de algemene regels voor uw verzekering. Als u kiest voor aanvullende dekkingen, gelden er ook aanvullende voorwaarden voor uw verzekering.

Waarom sluit u een levensverzekering af?

Financiële zekerheid

Elk persoon loopt financiële risico's. U kunt uzelf afvragen wat er gebeurt als u stopt met werken. Is uw opgebouwde pensioen dan toereikend? En wat als u plots zou komen te overlijden? Kunnen uw nabestaanden de financiële consequenties dan wel dragen? Kunnen uw kinderen dan nog wel studeren?

Voor dit soort financiële risico's kunt u een levensverzekering afsluiten. De uitkering van een levensverzekering kan uw oude dag financieel net wat comfortabeler maken en kan uw nabestaanden een hoop geldzorgen besparen. Een levensverzekering kunt u bijvoorbeeld gebruiken voor de volgende doelen:

• aanvulling op uw pensioen
• om uw hypotheek af te lossen
• uw nabestaanden verzorgd achterlaten
• om te sparen voor toekomstige lasten.

Aanvulling op uw pensioen

Pensioen is het inkomen wat u beschikbaar heeft voor uw oude dag, voor het geval u arbeidsongeschikt zou raken en voor uw nabestaanden als u zou komen te overlijden. Uw pensioen kunt u ontvangen van de overheid, uw werkgever of uit uw eigen privémiddelen.

Eerste pijler: Overheid

In Nederland heeft iedereen op zijn AOW-leeftijd recht op een AOW-uitkering van de overheid. De AOW-leeftijd wordt de komende jaren in stapjes verhoogd naar 67 jaar. Op www.rijksoverheid.nl/AOW kunt u berekenen wanneer u recht heeft op AOW. Daarnaast bestaan ook nog de Algemene Nabestaandenwet (Anw) en de Wet Inkomen en Arbeid (WIA).

Tweede pijler: Uw werkgever

Het pensioen dat uw opbouwt via u werkgever is een aanvulling op wat u krijgt van de overheid. Pensioenregelingen kunnen per werkgever flink verschillen. Bovendien is ook niet iedere werkgever verplicht om zijn werknemers een pensioenregeling aan te bieden. Als u wilt weten hoeveel pensioen u bij uw werkgever opbouwt, kunt u kijken op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) of op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Derde pijler: Privé-aanvulling

De AOW en het werkgeverspensioen zijn in vele gevallen niet genoeg als u wilt blijven doorleven zoals u gewend was. Daarom is een privé-aanvulling eerder noodzaak dan luxe. Een privé-aanvulling kan bestaan uit bijvoorbeeld spaargeld, aandelen of een eigen huis. Maar ook een levensverzekering kunt u gebruiken als aanvulling op uw pensioen. Hiervoor is een lijfrentekapitaalverzekering erg geschikt, maar ook andere soorten levensverzekeringen kunnen u meer financiële zekerheid voor later bieden.

Aflossing van uw hypotheek

Een eigen woning is een belangrijke aankoop in uw leven. Er zijn maar weinig mensen die een huis met eigen middelen kunnen betalen. De meeste mensen moeten hiervoor een hypotheek afsluiten. Deze lening moet natuurlijk wel ooit afgelost worden. Met een levensverzekering heeft u zekerheid dat u op de einddatum van de hypotheek de schuld geheel of gedeeltelijk kunt aflossen.

Waarom uw hypotheek aflossen?

Als u uw hypotheek aflost, betaalt u geen hypotheekrente meer. U houdt dan dus meer geld over om van te leven. Ook hoeft u het eigenwoningforfait niet meer bij uw inkomen op te tellen. Dat scheelt u belasting.

Aan de andere kant bent u een fiscale aftrekpost kwijt. Maar die aftrekpost komt steeds meer onder druk. De aftrek van hypotheekrente geldt bovendien maximaal 30 jaar. Als u daarna nog een hypotheek heeft, stijgen de lasten van uw huis dus flink. Dat kan juist in een periode zijn dat u minder inkomen heeft. Bijvoorbeeld omdat u met pensioen bent.

Door af te lossen, spaart u in uw eigen woning. Anders dan vermogen op een bankrekening of in aandelen wordt uw vermogen in uw eigen woning niet belast met vermogensbelasting. Dat scheelt u dus belasting.

Met een lage of geen hypotheek bent u ook minder kwetsbaar voor veranderingen op de woningmarkt. De waarde van uw huis kan immers dalen. Met een hoge hypotheek kunt u te maken krijgen met een restschuld als u uw huis verkoopt.

Sparen voor toekomstige lasten

Een levensverzekering is ook geschikt om te sparen voor toekomstige lasten die u of uw nabestaanden kunnen hebben.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan de kosten voor een studie van uw (klein)kinderen. De levensverzekering hiervoor noemen we een studieverzekering. Een studieverzekering wordt vaak vlak na de geboorte van het kind afgesloten, en keert bijvoorbeeld uit op de 18e verjaardag. Een Studieverzekering heeft als voordeel dat wanneer u of uw partner komt te overlijden, de premiebetaling door de verzekeraar wordt overgenomen.

Maar ook voor de dekking van andere toekomstige uitgaven kan een levensverzekering u uiteenlopende mogelijkheden bieden.

Fiscaal voordeel

Voor de diverse levensverzekeringen gelden vaak fiscaal vriendelijke regels. Een levensverzekering kan u dan ook fiscaal voordeel opleveren. Zo kunt u besparen op inkomstenbelasting, maar ook op schenk- en erfbelasting. Het is dan wel cruciaal dat uw verzekering voldoet aan de wettelijke eisen die gelden voor de fiscaal vriendelijke behandeling.

Welke soorten levensverzekeringen zijn er?

Levensverzekeringen zijn op verschillende manieren in soorten in te delen. Zo kunnen we kijken naar het moment waarop de uitkering volgt, naar de soort uitkering en naar de mate van zekerheid over de hoogte van de uitkering.

Moment van uitkeren

Als we kijken naar het moment waarop een levensverzekering tot uitkering komt, zijn er vier soorten te onderscheiden:

Spaarverzekering

Een spaarverzekering keert uit als de verzekerde op een afgesproken datum nog in leven is. Komt de verzekerde eerder te overlijden, dan volgt er geen uitkering.

Gemengde verzekering

De gemengde verzekering is een combinatie van de spaar- en de overlijdensrisicoverzekering. Deze levensverzekering keert altijd uit. Meestal op de einddatum, als de verzekerde dan in leven is. Maar overlijdt de verzekerde voor de einddatum, dan keert de verzekering op dat moment uit. Bij een zuivere gemengde verzekering is het verzekerde bedrag bij in leven zijn op einddatum gelijk aan het verzekerde bedrag bij overlijden vóór de einddatum. Maar deze bedragen kunnen ook verschillen.

Verzekering met een vaste termijn

Deze verzekering keert uit na een vooraf vastgestelde termijn. De verzekering keert uit op de einddatum als de verzekerde dan nog leeft of juist overleden is. Als de verzekerde overlijdt vóór de einddatum, is er vanaf dat moment geen premie meer verschuldigd. De verzekeraar spaart dan verder en keert de afgesproken uitkering uit op de einddatum. De studieverzekering is een voorbeeld van een verzekering met een vaste termijn.

Soort uitkering

Levensverzekeringen zijn ook in te delen naar de soort uitkering. Er zijn dan twee soorten verzekeringen:

Kapitaalverzekering

Een kapitaalverzekering keert een bedrag ineens uit. Voorbeelden hiervan zijn een vermogensopbouwverzekering of een lijfrentekapitaalverzekering,

Renteverzekering

Een renteverzekering keert een periodiek bedrag uit, bijvoorbeeld per maand of per jaar. Voorbeelden hiervan zijn een lijfrenteverzekering en een goudenhanddrukverzekering.

Mate van zekerheid

Pensioen- en levensverzekeringen zijn ook in te delen naar de mate van zekerheid die u heeft over de hoogte van de uitkering. Er zijn dan grofweg twee soorten te onderscheiden:

Traditionele verzekering

Bij een traditionele verzekering of euroverzekering  vergoedt de verzekeraar een vaste rente over de ingelegde premies. Deze rente staat meestal voor de hele looptijd van de verzekering vast. Als u de verzekering afsluit, spreekt u af welk bedrag er wordt uitgekeerd. Dat bedrag kan niet lager worden. Naast de rente kan de verzekeraar ook zogenoemde winst verdelen, waardoor de uitkering hoger kan worden. De hoogte van de winstdeling staat niet vast. De verzekeringen van Onderlinge 's-Gravenhage zijn traditionele verzekeringen.

Beleggingsverzekering

Bij een beleggingsverzekering worden uw ingelegde premies belegd in beleggingsfondsen. De beleggingsfondsen waarin wordt belegd kunt u meestal zelf bepalen. Bij bepaalde beleggingsfondsen met een laag risico geeft de verzekeraar vaak een garantierendement. Maar beleggen brengt uiteraard bepaalde risico's met zich mee. De uitkering is afhankelijk van de waarde van de onderliggende beleggingen. Bij deze verzekeringen weet u daarom niet van tevoren hoe hoog de uitkering zal zijn.

Aanvullende verzekeringen

Als u een levensverzekering afsluit, kunt daarbij vaak ook kiezen voor aanvullende verzekeringen. Hieronder een aantal voorbeelden.

Vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid

Bij levensverzekeringen waarvoor u een periodieke premie betaalt, kunt u meestal kiezen om vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid mee te verzekeren. Op het moment dat u arbeidsongeschikt wordt, neemt de verzekeraar de premiebetaling geheel of gedeeltelijk van u over. U hoeft dan geen of minder premie te betalen totdat u weer arbeidsgeschikt bent. Meestal geldt er een wachttijd van twee jaar voordat de premievrijstelling ingaat. Dit heeft te maken met de verplichting voor uw werkgever om twee jaar uw loon door te betalen.

Verzorgersclausule

Bij levensverzekeringen tegen premiebetaling kunt u vaak een verzorgersclausule op de polis laten plaatsten. In die clausule staat dat wanneer de verzekeringnemer komt te overlijden, de verzekeraar de premiebetaling overneemt. De verzekering blijft hierdoor doorlopen, zonder dat er nog premie betaald moet worden.

Indexatieclausule

Bij veel verzekeringen kunt u een indexatieclausule op de polis laten plaatsen. Met deze clausule wordt het bedrag dat u heeft verzekerd, en de bijbehorende premie, steeds automatisch verhoogd op een vooraf vastgestelde datum. De verhoging is meestal gekoppeld aan de consumentenprijsindexcijfers.

Welke alternatieven zijn er voor een levensverzekering?

Verzekeren of banksparen

Vanaf 2008 mogen naast levensverzekeraars ook banken producten aanbieden waarmee u fiscaal vriendelijk vermogen kunt opbouwen. U kunt dus kiezen tussen bankspaarproducten en levensverzekeringen. Tussen banksparen en verzekeren bestaan veel overeenkomsten. Maar er gelden ook een aantal belangrijke verschillen.

Zekerheid

Met een levensverzekering bent u verzekerd van een bepaalde uitkering. Dat is het verzekerde bedrag. Stel u heeft een bedrag van € 100.000 verzekerd, dan weet u direct na het afsluiten van uw verzekering dat dat bedrag beschikbaar is op het moment van uitkering. Een bankspaarproduct is te vergelijken met een bankrekening. Een bankspaarproduct kent geen verzekerd bedrag. De uitkering is gelijk aan het spaarsaldo. U kunt wel vaak een rentevaste periode kiezen.

Langlevenrisico

Met een levensverzekering kunt u een uitkering verzekeren die levenslang duurt. U verzekert bijvoorbeeld een bedrag van € 500 per maand. U heeft dan de zekerheid dat u gedurende uw gehele leven dat bedrag ontvangt. Een bankspaarproduct keert uit tot er geen spaarsaldo meer op de rekening staat. Het aantal uitkeringen  staat dus vooraf al vast. Als u langer leeft, ontvangt u geen uitkeringen meer.

Successieplanning

Bij een verzekering kunt u kiezen aan wie het verzekerde bedrag moet worden uitgekeerd. Hierdoor kan aan successieplanning worden gedaan en in bepaalde gevallen erfbelasting worden voorkomen. Komt u  als rekeninghouder  te overlijden, dan valt uw spaarsaldo in uw nalatenschap. Als u wilt dat de uitkering specifiek aan iemand moet toekomen, dan moet u dat apart regelen in een testament.

Arbeidsongeschiktheid en werkloosheid

In het geval van een levensverzekering is het meestal mogelijk extra risico's zoals arbeidsongeschiktheid en werkloosheid mee te verzekeren. Bij een bankspaarproduct is dit niet mogelijk. Hiervoor zijn dan aparte verzekeringen nodig.

Waar kunt u een levensverzekering afsluiten?

Levensverzekeringsmaatschappij

Levensverzekeringen kunt u afsluiten bij levensverzekeringsmaatschappijen. Levensverzekeraars moeten aan veel eisen voldoen. Er zijn verschillende instanties die de verzekeraars controleren. De belangrijkste zijn de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB). De AFM ziet erop toe of verzekeraars zich volgens de wet gedragen. DNB houdt specifiek toezicht op de financiële positie van verzekeraars.

Naamloze vennootschap of onderlinge waarborgmaatschappij

Een levensverzekeringsmaatschappij heeft als rechtsvorm altijd een naamloze vennootschap (NV) of een onderlinge waarborgmaatschappij (OWM). Veel verzekeraars zijn een NV. Het kapitaal van een NV is verdeeld in aandelen. Deze aandelen zijn vrij overdraagbaar. De aandeelhouders ontvangen uit de eventuele winst van de NV een dividend op hun aandelen. Een OWM heeft leden: de verzekeringnemers. Een OWM kan winst verdelen onder haar verzekeringnemers. Dat gebeurt vaak in de vorm van een verhoging van het verzekerde bedrag. Zoals de naam al doet vermoeden, is Onderlinge 's-Gravenhage een OWM.

Rechtstreeks of via een  adviseur

Een verzekeringsmaatschappij kan de producten via diverse kanalen aanbieden. U kunt een levensverzekering rechtstreeks bij een verzekeraar afsluiten of via een adviseur.

Kosten voor advies

U betaalt de verzekeraar premie voor de verzekering die u heeft afgesloten. U betaalt de  adviseur voor zijn bemiddeling bij het sluiten van uw verzekering en voor het advies dat u eventueel van hem heeft gekregen. Als u de verzekering rechtstreeks bij de verzekeraar heeft gesloten, betaalt u de verzekeraar naast de premie ook kosten voor distributie en voor het eventuele advies dat u van de verzekeraar heeft gekregen.

Laat u goed adviseren

Pensioen- en  levensverzekeringen zijn complexe producten. Het is daarom belangrijk dat u goed weet wat u aanschaft. Een verkeerde keuze kan nadelig uitpakken. Laat u daarom altijd goed adviseren.