Artikel

Uitleg over verschillende soorten woonvormen voor senioren

Wensen kunnen veranderen bij een nieuwe levensfase. Diverse redenen kunnen ervoor zorgen dat je huidige woning niet meer voldoet. Denk aan ziekte, moeite met bewegen of een eenzaam gevoel. Ook veiligheid kan een rol spelen. Hieronder vind je een aantal voorbeelden.

1. Woonzorgzone / woonservicegebied
2. Serviceflat
3. Zorgappartement
4. Verpleeghuis
5. Zorghotel
6. Aanleunwoningen
7. Levensloopbestendige woningen
8. Kangoeroewoningen
9. Groepswonen
10. Kleinschalig wonen
11. Hofjes
12. Mantelzorgwoning
13. Woning splitsen

1. Woonzorgzone / woonservicegebied

Een woonservicegebied of woonzorgzone is een (deel van een) wijk of dorp waar voorzieningen zijn voor wonen met zorg. Alle woningen zijn toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking, net als de woonomgeving. Vanuit het wijkservicecentrum of zorgsteunpunt wordt de hulp en verzorging geregeld. Hier vind je bijvoorbeeld een organisatie voor thuiszorg, de huisarts, een apotheek en een huismeester. In sommige woonzorgzones is het mogelijk om ook ’s nachts zorg te krijgen. Dan zit er bijvoorbeeld een verpleeghuis in de buurt. Daardoor kun je zelfstandig thuis blijven wonen. Vaak is er ook een buurthuis aanwezig waar je terecht kunt voor extra diensten. Denk hierbij aan een buurtrestaurant of een steunpunt voor vrijwilligers en mantelzorgers.

2. Serviceflat

Een serviceflat lijkt op een gewoon wooncomplex, maar heeft meer voorzieningen. Zo biedt een serviceflat uiteenlopende diensten en faciliteiten. Bewoners kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van een gemeenschappelijke recreatieruimte en worden er door of namens de huurder maaltijden verzorgd. Van welke diensten je gebruik kunt maken, ligt per serviceflat verschillend. Een serviceflat maakt het mogelijk om langer zelfstandig te blijven wonen, eventueel met thuiszorg. 

3. Zorgappartement

Een zorgappartement is er voor mensen die door ziekte, een handicap of ouderdom niet meer zelfstandig kunnen wonen. Soms is het ook mogelijk om er tijdelijk te wonen als je moet revalideren na bijvoorbeeld een ongeluk of operatie. In een zorgappartement krijg je medische zorg (zoals wondverzorging en het toedienen van injecties) en hulp bij het wassen, aankleden, eten en het naar bed gaan. 

4. Verpleeghuis

In een verpleeghuis krijg je behandeling, verpleging, zorg en begeleiding in een beschermde woonomgeving. Een verpleeghuis is er voor mensen die intensieve zorg of zware medische behandelingen nodig hebben. Bijvoorbeeld vanwege ernstige lichamelijke of psychische beperkingen, zoals restverschijnselen na een hersenbloeding of dementie. In een verpleeghuis werken veel behandelaars, zoals specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundigen en fysiotherapeuten. 

5. Zorghotel

Een zorghotel is bedoeld voor tijdelijk verblijf. Wanneer je geen volledige ziekenhuiszorg nodig hebt, maar ook niet zelfstandig thuis kunt blijven is dit een oplossing. Je kunt er bijvoorbeeld herstellen na een ziekenhuisopname. Een zorghotel lijkt op een ‘echt’ hotel en is vaak van alle gemakken voorzien. Het biedt ook mantelzorgers uitkomst als zij even tot rust willen komen. 

6. Aanleunwoningen

Een aanleunwoning is een woning die aan een verzorgingshuis vastzit of er in de buurt van staat. Een aanleunwoning is voor mensen die geen grote gezondheidsproblemen hebben en redelijk mobiel zijn. Er zit vaak wel een minimale leeftijd aan verbonden. Vanuit een aanleunwoning kun je van de diensten en zorg van het verzorgingshuis gebruik maken en verder zelfstandig blijven wonen. Je kunt bijvoorbeeld mee eten of maaltijden laten bezorgen. Verder kun je in het geval van nood meteen hulp inschakelen. 

7. Levensloopbestendige woningen

Levensloopgeschikte of levensloopbestendige woningen zijn geschikt of eenvoudig geschikt te maken voor bewoning tot op hoge leeftijd. Ook wanneer er sprake is van lichamelijke handicaps of chronische ziekten. Er zijn voorzieningen aangebracht en aanpassingen gedaan die het mogelijk maken om thuis te blijven wonen, ook als je in de toekomst bijvoorbeeld minder goed ter been bent of om een andere reden de veiligheid en toegankelijkheid een belangrijkere rol gaan spelen. Zo vind je er een inloopdouche, beugels door heel het huis, een antislipvloer en brede deuren.

8. Kangoeroewoningen

Een kangoeroewoning is een combinatie van twee zelfstandige woningen met een eigen voordeur. Deze woningen zijn met elkaar verbonden door een trap of een tussendeur. Kangoeroewoningen zijn ideaal als je vlakbij familie of mantelzorgers wilt wonen, en andersom natuurlijk. 

9. Groepswonen

Groepswonen, ook wel gemeenschappelijk wonen genoemd, wil zeggen dat mensen ervoor kiezen om met elkaar in één huis te wonen. Er is geen sprake van een gezinsverband. Meestal heeft iedereen een zelfstandige woonruimte met een eigen voordeur en zijn er gemeenschappelijke ruimten. Ook worden bepaalde activiteiten samen ondernomen. Voor groepswonen moet je zelfstandig kunnen wonen, zo nodig met hulp en aanpassingen. 

10. Kleinschalig wonen

Kleinschalig wonen houdt in dat een kleine groep mensen (van ongeveer 6 tot 8 personen) die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben, samenwonen in een groepswoning. Daarbij heeft iedere bewoner een eigen slaapkamer en badkamer en is er een gezamenlijke woonkamer. Door samen te eten en zinvol de dag door te brengen, is het mogelijk om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Met name voor mensen met dementie bestaan er veel kleinschalige woonvormen.

11. Hofjes

Een woonconcept dat nog vol in de bloei staat zijn de hofjes van vroeger in een eigentijds jasje. Wellicht ken je de hofjes van vroeger nog wel die werden gebouwd tussen de 13e en 19e eeuw. De hofjes hebben een gemeenschappelijke binnenplaats of binnentuin waar iedereen rondom zelfstandig woont. De bewoners doen samen activiteiten en helpen elkaar bij alledaagse klusjes. De meeste bekende is de Knarrenhof.

12. Mantelzorgwoning

Een mantelzorgwoning is een verplaatsbare, tijdelijke wooneenheid op het terrein van een bestaande woning, vaak in de achtertuin. De zorgvrager woont zelfstandig, maar de mantelzorger is dichtbij. 

13. Woning splitsen

Met het splitsen van je woning maak je van jouw ruime woning en/of woonerf twee of meer zelfstandige wooneenheden die apart bewoond kunnen worden. Met alle privacy, maar ook met een stukje onderlinge betrokkenheid. Voor jezelf maak je in jouw woning een vernieuwde levensloopbestendige woning. En van andere ruimtes maak je een nieuw gecreëerde wooneenheid, die je kunt verhuren of zelfs verkopen.